Samuel VINOGRAD

 

Samuel Vinograd urodził się 24 grudnia 1894 r. (w nielicznych dokumentach podaje się rok 1896) w okolicach wsi Wiązowna pod Warszawą. W wieku 3 lat wyemigrował z rodziną do Pavillons-sous-Bois w regionie paryskim, gdzie mieszkał do 1939 roku. Następnie przeniósł się do Paryża, do mieszkania pod numerem 11 przy rue Martel, w 10 dzielnicy.

W Paryżu poznał Bilmę/Fleurette, Francuzkę żydowskiego pochodzenia, która została jego żoną i urodziła mu trójkę dzieci: syna Serge’a (od którego otrzymaliśmy wiele informacji dotyczących Samuela) i dwie córki, Balbine i Fanny. Rodzina posiadała pasmanterię i w niej pracowała. Żona Samuela była krawcową.

Czas wojny

Gdy wybuchła wojna, szczególnie po zaatakowaniu Francji przez nazistowskie Niemcy, Samuel dołączył do oddziałów francuskich i uczestniczył w walkach, prawdopodobnie na wschód od Paryża. Po zawieszeniu broni, mimo okupacji niemieckiej, powrócił do Paryża.

Przed wojną nie spotykał się z antysemityzmem, nie wahał się więc zarejestrować u władz jako Żyd. Myślał, że będzie miał mniej problemów mówiąc prawdę. Wielu członków społeczności żydowskiej wolało tymczasem nie ujawniać swojej prawdziwej tożsamości po rozpoczęciu wojny, przeczuwając, co może nastąpić. Jego syn mówi, że Samuel przez całe życie był optymistą. Jego żona natomiast była przeciwna temu pomysłowi i próbowała go przekonać, by nie rejestrował się jako Żyd.

W 1940 roku jego córka Balbine wyszła za niemieckiego żołnierza o imieniu Gutmacher. Samuel załatwił im fałszywe papiery, by mogli uciec z Paryża. Druga córka, Fanny, została wysłana przez rodziców do francuskiej rodziny, aby mogła się ukryć. Syn, Serge, poszedł zupełnie inną drogą i zaangażował się we francuski ruch oporu. W 1942 roku Samuel został po raz pierwszy aresztowany przez policję francuską, ale jego żona przekupiła inspektora, aby dał Samuelowi trochę czasu. Dało mu to możliwość pójścia po paczkę papierosów i pozwoliło na ucieczkę.

Wrócił do Paryża nieco później, ale został aresztowany (bo był Żydem), a następnie umieszczony przez sąd w areszcie. Żona przekonała strażników, by pozwolili jej się z nim zobaczyć. Prawdopodobnie dzięki niej kilka dni później został wypuszczony.

W 1943 roku po raz ostatni spotkał się ze swoim synem Sergem.

Następnie cała rodzina została rozdzielona i żaden z jej członków nie wiedział dokładnie, gdzie znajdują się pozostali.

Samuel napisał do swojego syna, Serge’a, ale nie wiedział, gdzie ukrywa się jego żona.

Został aresztowany w Drancy na kilka dni przed wyjazdem transportu. Wiedział już, co się z nim stanie i załamał się psychicznie.
Pisał o tym w swoich ostatnich listach do syna Serge’a. Jego ostatni list skierowany był do żony, napisał go w pociągu między Drancy a granicą niemiecką i wyrzucił przez otwór w wagonie. Był to ostatni kontakt z Samuelem.

Zmarł w wieku 50 lat podczas marszu śmierci z obozu Auschwitz-Birkenau.

Bardzo duża część jego rodziny również została deportowana.

 

Po wojnie jego syn wrócił do szkoły w Paryżu i odnalazł matkę i siostry.

 

 

 

Niniejsza biografia została spisana w semestrze zimowym 2018/2019 w Liceum Francuskim w Warszawie przez Piotra Kisielewskiego i Pierre’a Alexandre’a Chauffour – uczniów klasy Terminale ES/S, pod kierunkiem nauczycielek francuskiego i polskiego, Valerie Kuhn i Barbary Subko.